Biobased gevelmaterialen zijn bouwmaterialen die gemaakt zijn van hernieuwbare, biologische grondstoffen zoals hout, plantenvezels, algen of andere organische materialen. Deze materialen bieden een duurzaam alternatief voor traditionele geveloplossingen en spelen een belangrijke rol in circulair gevelbekleding. Van FSC-gecertificeerd hout tot innovatieve bioplastics en vezelcomposieten – de keuze wordt steeds groter en interessanter voor architecten en ontwerpers.

Wat zijn biobased gevelmaterialen precies?

Biobased gevelmaterialen zijn materialen die geheel of gedeeltelijk bestaan uit biologische grondstoffen die van nature voorkomen. Dit kunnen plantaardige materialen zijn zoals hout, bamboe, hennep, vlas of zelfs algen en schimmels. Het belangrijkste verschil met traditionele materialen is dat ze afkomstig zijn van levende organismen in plaats van fossiele brandstoffen of mineralen.

Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen bio-gebaseerd en biologisch afbreekbaar. Bio-gebaseerd betekent dat het materiaal van biologische oorsprong is, maar het hoeft niet per se biologisch afbreekbaar te zijn. Sommige biobased gevelmaterialen zijn juist ontworpen om lang mee te gaan en bestand te zijn tegen weersinvloeden.

Voor de bouwsector zijn deze materialen relevant omdat ze helpen de CO2-uitstoot te verlagen. Veel biobased materialen slaan koolstof op tijdens hun groei, wat bijdraagt aan een lagere milieu-impact. Bovendien zijn ze vaak lokaal beschikbaar, wat transportkosten en -uitstoot vermindert.

Welke houtsoorten kun je gebruiken voor duurzame gevels?

FSC-gecertificeerd hout vormt de basis van duurzame houten gevelbekleding. Deze certificering garandeert dat het hout afkomstig is uit verantwoord beheerde bossen. Populaire keuzes zijn westerse red cedar, lariks en douglas, die van nature goed bestand zijn tegen weersinvloeden.

Thermisch gemodificeerd hout biedt extra duurzaamheid. Door het hout te verhitten tot 160-230 graden Celsius veranderen de eigenschappen: het wordt stabieler, vochtwerend en resistenter tegen schimmels en insecten. Dit proces maakt ook minder duurzame houtsoorten geschikt voor geveltoepassing.

Bamboe wint aan populariteit als gevelmateriaal. Hoewel technisch gezien een gras, heeft bamboe houtachtige eigenschappen en groeit het veel sneller dan traditioneel hout. Het is sterk, licht en heeft een unieke uitstraling die goed past bij moderne architectuur.

Andere interessante opties zijn gemodificeerd hout zoals Accoya (gemaakt van snelgroeiende houtsoorten) en hout-kunststof composieten die deels bestaan uit gerecycled hout en biobased polymeren.

Hoe presteren bioplastics als gevelmateriaal?

Bioplastics voor geveltoepassingen worden gemaakt van plantaardige grondstoffen zoals maïszetmeel, suikerriet of plantaardige oliën. Deze materialen kunnen worden gevormd tot panelen, profielen of andere gevelcomponenten met eigenschappen die vergelijkbaar zijn met traditionele kunststoffen.

De duurzaamheid van bioplastics varieert sterk per type. Sommige zijn ontworpen voor langdurige buitentoepassingen en bevatten UV-stabilisatoren en andere additieven om degradatie tegen te gaan. Andere zijn bewust biologisch afbreekbaar, wat minder geschikt is voor permanente gevelconstructies.

Qua onderhoud zijn bioplastics vaak vergelijkbaar met traditionele kunststoffen. Ze kunnen worden gereinigd met water en milde detergenten, en sommige types kunnen worden geverfd of gecoat. De kleurstabiliteit en weerbestendigheid zijn belangrijke aandachtspunten bij de materiaalkeuze.

Toepassingsmogelijkheden omvatten gevellamellen, panelen voor ventilated facades en decoratieve elementen. De vormgeving kan variëren van glad en modern tot texturen die hout of andere natuurlijke materialen imiteren.

Wat zijn de voordelen van vezelcomposieten uit natuurlijke vezels?

Composietmaterialen gemaakt van natuurlijke vezels zoals vlas, hennep, jute of sisal combineren deze vezels met biobased harsen tot sterke, lichte panelen. Deze materialen bieden een uitstekende sterkte-gewichtsverhouding en zijn vaak sterker dan je zou verwachten.

Vlasvezels zijn bijzonder interessant voor geveltoepassing vanwege hun hoge treksterkte en goede vochtregulerende eigenschappen. Hennepvezels zijn zeer duurzaam en natuurlijk resistent tegen schimmels en bacteriën. Jute biedt een goede balans tussen kosten en prestaties.

De sterkte-eigenschappen van deze composieten maken ze geschikt voor structurele gevelcomponenten. Ze kunnen worden gebruikt voor dragende panelen, gevelframes en andere constructieve elementen. De vezels zorgen voor versterking, terwijl de biobased hars zorgt voor binding en bescherming.

Voor gevelconstructies bieden deze materialen voordelen zoals goede isolatie-eigenschappen, ademend vermogen en een natuurlijke uitstraling. Ze kunnen worden afgewerkt met verschillende coatings of behandelingen om de weerbestendigheid te verbeteren.

Welke innovatieve biobased materialen komen er aan?

Mycelium-gebaseerde materialen maken gebruik van het wortelnetwerk van schimmels om sterke, lichte panelen te groeien. Deze materialen kunnen worden gekweekt in vormen, zijn van nature brandvertragend en volledig biologisch afbreekbaar aan het einde van hun levenscyclus.

Algenproducten ontwikkelen zich snel als bouwmateriaal. Algen kunnen worden verwerkt tot bioplastics, schuimmaterialen of zelfs transparante panelen. Sommige algenproducten hebben het bijzondere voordeel dat ze CO2 absorberen tijdens hun productie.

Andere experimentele ontwikkelingen omvatten materialen gemaakt van landbouwafval zoals rijstschillen of tarwestro, gecomprimeerd tot sterke panelen. Ook worden er materialen ontwikkeld uit zeewier, dat snel groeit en geen zoet water of landbouwgrond nodig heeft.

Bacteriële cellulose is een ander interessant gebied. Bacteriën kunnen worden gebruikt om cellulose te produceren die vervolgens kan worden verwerkt tot sterke, flexibele materialen voor geveltoepassing.

Voor bedrijven die willen experimenteren met deze innovatieve materialen zijn er verschillende deelnamemogelijkheden om deel te nemen aan onderzoek en ontwikkeling van nieuwe biobased oplossingen.

Hoe kies je het juiste biobased gevelmateriaal voor jouw project?

De klimaatbestendigheid is de belangrijkste factor bij materiaalkeuze. Controleer hoe het materiaal presteert bij UV-straling, temperatuurwisselingen, vocht en wind. Vraag naar testresultaten en garanties voor buitentoepassingen.

Onderhoudsbehoeften variëren sterk per materiaal. Sommige biobased materialen hebben regelmatige behandeling nodig, terwijl andere vrijwel onderhoudsvrij zijn. Bereken de totale kosten over de levensduur, inclusief onderhoud en eventuele vervanging.

Kosten spelen natuurlijk een rol. Biobased materialen kunnen duurder zijn in aanschaf, maar bieden vaak voordelen op lange termijn. Denk aan energiebesparing, lagere onderhoudskosten en mogelijke subsidies voor duurzaam bouwen.

Beschikbaarheid en levertijden kunnen uitdagingen vormen. Veel innovatieve biobased materialen zijn nog niet op grote schaal beschikbaar. Plan vooruit en check de leverzekerheid voor je project.

Certificeringen zoals FSC, Cradle to Cradle of EPD (Environmental Product Declaration) helpen bij het maken van weloverwogen keuzes. Deze certificeringen geven inzicht in de duurzaamheidsprestaties en milieu-impact van materialen.

De keuze voor biobased gevelmaterialen draagt bij aan een duurzamere gebouwde omgeving en biedt architecten en ontwerpers steeds meer mogelijkheden voor innovatieve, milieuvriendelijke ontwerpen. Wil je meer weten over de nieuwste ontwikkelingen in duurzame materialen en hoe je deze kunt toepassen in je projecten? Neem dan contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.